Aspekty międzykulturowe

W przypadku osób z niepełnosprawnością intelektualną dodatkowe znaczenie w podejmowaniu decyzji, także dotyczących zdrowia i aktywności fizycznej może mieć ich sytuacja prawna. Sytuacja prawna dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną często jest skomplikowana. Zgodnie z zapisami polskiego prawa cywilnego każda osoba po ukończeniu 18 roku życia zyskuje zdolność do samodzielnego kierowania swoim losem. W związku z tym, wszystkie decyzje dotyczące przeprowadzanych testów, badań i podejmowanej aktywności musisz ustalać bezpośrednio z Twoim klientem. Niemniej jednak niektóre pełnoletnie osoby z niepełnosprawnością intelektualną mają trudności w pełnym zrozumieniu sytuacji, mogą mieć też problemy z jednoznacznym zakomunikowaniem swojej woli. Dlatego w swoim postępowaniu powinieneś uwzględnić także opinie opiekuna/rodzica. Najczęściej to opiekunowie/rodzice najlepiej znają daną osobę, najłatwiej się z nią komunikują i najlepiej znają jej potrzeby i preferencje. Ich pomoc może być kluczowa zarówno w trakcie badania jak i w planowaniu procesu usprawniania.

Możesz mieć też do czynienia z osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną. Taką decyzję może podjąć sąd w przypadku osoby z niepełnosprawnością intelektualną, która nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.

Jednak podstawą ubezwłasnowolnienia może być tylko dobro osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona, a przyczyną jego orzeczenia nie może być potrzeba urzędników, rodziny, sytuacja ekonomiczna czy nieumiejętność porozumienia się z daną osobą. Głównym skutkiem orzeczenia ubezwłasnowolnienia całkowitego jest utrata zdolności do czynności prawnych. Kompetencje opiekuna jako przedstawiciela ustawowego podopiecznego są zbieżne z uprawnieniami przysługującymi rodzicom sprawującym władzę rodzicielską i to oni muszą wyrazić zgodę na wszystkie Twoje działania w zakresie diagnostyki i terapii. Jednak nawet w takiej sytuacji zawsze powinieneś w pierwszej kolejności komunikować się z osobą z niepełnosprawnością intelektualną.

Zgodnie z polskim prawem dorosłe osoby niepełnosprawne posiadają pełną zdolność do podejmowania decyzji o sobie. Jednak w rzeczywistości rzadko żyją samodzielnie i polegają na rodzicach i innych członkach rodziny przy organizowaniu swoich codziennych zajęć. Oznacza to, że potrzebują zgody rodzica, aby zaangażować się m.in. w aktywność sportową. Nadopiekuńczy rodzice mogą ograniczać rozwój dziecka (historia Michała).

Wspierający rodzice będą stanowić dodatkową motywację i pełnić rolę partnera w podejmowanej aktywności fizycznej, zwiększając szanse dziecka na rozwój (historia Wiktorii).

Zalecenia dotyczące komunikacji międzykulturowej:

– dostosuj swój styl komunikacji do potrzeb i preferencji pacjenta/klienta. Aby ułatwić zrozumienie, używaj prostego języka, pomocy wizualnych i konkretnych przykładów;

– poświęć czas na budowanie zaufania i relacji z pacjentem/klientem. Nie oceniaj, ale wspieraj, tak by każdy czuł się komfortowo mówiąc o swoich planach i celach;

– ćwicz aktywne słuchanie, aby zrozumieć zainteresowania, motywacje i obawy pacjenta/klienta związane z wybraną aktywnością fizyczną/sportem. Doceń entuzjazm oraz chęć uczestnictwa w wybranej aktywności;

– przeprowadź dokładną ocenę możliwości fizycznych pacjenta/klienta w ramach wybranej aktywności fizycznej/sportu. W razie potrzeby rozważ konsultację z innymi pracownikami służby zdrowia, takimi jak terapeuci zajęciowi lub pedagodzy specjalni;

– przekaż jasne i proste instrukcje dotyczące środków bezpieczeństwa i właściwej techniki dla wybranej aktywności fizycznej/sportu. Podkreśl znaczenie przestrzegania wskazówek bezpieczeństwa, aby zapobiec obrażeniom i kontuzjom;

– opracuj ustrukturyzowany i stopniowy program treningowy, który umożliwi pacjentowi/klientowi stopniowe budowanie umiejętności i zwiększy jego pewność siebie w ramach wybranej aktywności fizycznej/sportu.

Podziel zadania na łatwe do wykonania etapy i doceniaj osiągane sukcesy.

1. Jakie podobieństwa zauważyłeś w swojej kulturze?
2. Jakie różnice zauważyłeś w swojej kulturze?
3. Na co należy zwrócić uwagę opiekując się pacjentem/klientem o odmiennych wartościach kulturowych?