Materiały do samodzielnej analizy

W tej części lekcji otrzymasz opis przypadku do samodzielnej analizy. Dowiesz się, z jakim problem boryka się pacjent, jak przebiegała diagnoza i leczenie oraz uzyskane efekty. Następnie samodzielnie rozważysz sposób dalszego leczenia. Dodatkowo opisany zostanie problem związany z komunikacją do samodzielnego rozwiązania.

1. Przeczytaj historię młodej kobiety w wieku 30 lat skarżącej się na dolegliwości bólowe w obrębie stóp i pierwszego stawu MTP.
2. Przeanalizuj poniższe wyniki badań.
3. Zastanów się, jakie zabiegi mógłbyś zaproponować tej pacjentce?

Pacjent: Kobieta, 30 lat, wysokość ciała 164 cm, masa ciała 56 kg. Badana pracuje w urzędzie. Ze względu na miejsce pracy na co dzień chodzi elegancko ubrana, w butach na wyższym obcasie.

Diagnoza: paluch koślawy

Leczenie: 4 lata temu pacjentka korzystała z fizykoterapii

Powód wizyty u fizjoterapeuty: symetryczne dolegliwości bólowe stawu MTP I obu stóp, silniejsze po stronie lewej. Od ostatniej wizyty u fizjoterapeuty pacjentka zgłasza dodatkowy ból w stawie kolanowym. Nie przebyła żadnych urazów. 

Ocena klicnziczna (przeprowadzona 4 lata temu)

Wyniki badania na podoskopie: 

Stopa lewa	Stopa prawa
Kat koślawości palucha α – 20°	Kat koślawości palucha α – 14°
Wskaźnik Wejsfolga – 2,30	Wskaźnik Wejsfolga – 2,48
Kąt Clark’a – 50°	Kąt Clark’a – 47°
Kat piętowy (gamma) – 23°	Kat piętowy (gamma) – 20°
Kąt szpotawości palca V β – 9°	Kąt szpotawości palca V β – 6°

Zastosowano leczenie fizykoterapeutyczne (laseroterapię, ultradźwięki, pole magnetyczne małej częstotliwości oraz falę uderzeniową). Dodatkowo fizjoterapeuta zalecił modyfikację noszonego obuwia (niższy obcas, szersze przodostopie).

1. Powyższe wyniki przedstawiają ocenę tylko podeszwowej części stóp. Które z poznanych testów mógłbyś włączyć do badania?
2. Jakie inne zabiegi mógłbyś zaproponować pacjentce?

UWAGA! – jeśli w trakcie przeprowadzania wywiadu pacjentka zgłosi inne objawy, takie jak: ból i sztywność poranna, obrzęki małych stawów, obecność guzków, uogólnione zmęczenie, zaburzenia czucia, zauważysz inne zniekształcenia np. palce młotkowate, stany podgorączkowe niewiadomego pochodzenia, zmiany naczyniowe i inne. Objawy te mogą wskazywać na występowanie ogólnego procesu zapalnego. W takiej sytuacji zaproponuj konsultację u lekarza rodzinnego albo u lekarza specjalisty w celu dokładniejszej diagnostyki.

Poniżej zaprezentowano przykładowy program postępowania rehabilitacyjnego  u pacjentki:

Ad.1

Ze względu na zgłaszane objawy warto powtórzyć badanie na podoskopie (w celu obserwacji progresji deformacji). Dodatkowo warto przeprowadzić ocenę ustawienia tyłostopia (ocena w kierunku koślawości często współistniejącej z paluchem koślawym). Jeśli dolegliwości bólowe byłyby zlokalizowane w okolicy przodostopia, warto wykonać test Mortona.

Ad. 2

Oprócz leczenia fizykalnego mającego na celu leczenie przeciwbólowe i przeciwzapalne warto włączyć do program rehabilitacji ćwiczenia ruchowe oraz taping. Głównym ich celem jak wskazuje literatura jest działanie przeciwbólowe i poprawa ruchomości. Poniżej zaprezentowano przykładowe ćwiczenia, które możesz zaproponować osobie z paluchem koślawym:

1. rolowanie piłki do golfa pod stopą podążając od pięty w kierunku palców i odwrotnie, zrób to w kilku pasmach (strona boczna podeszwy stopy, środek stopy i strona przyśrodkowa);
2. autotrakcja w I stawie śródstopno-paliczkowym;
3. „witanie stopy”;
4. ćwiczenie „krótkiej stopy”;
5. ćwiczenie „toe spread out”.

Dodatkowo możesz zastosować taping palucha koślawego:

  – (krok 1) aplikacja techniką powięziową (15-25%) w formie Y, baza przyklejona na paluchu, ogony wzdłuż przyśrodkowej krawędzi stopy;

– (krok 2) następnie stosujemy technikę korekcji powięziowej w formie I, bazę przyklejamy na przyśrodkowo-grzbietowej powierzchni przodostopia, ogon prowadzimy w kierunku zewnętrznej powierzchni grzbietowej stopy, w trakcie przyklejania taśmy stopa w pozycji zgięciowej;

– (krok 3) dodatkowo, jeśli paluch jest ustawiony w rotacji, przed wykonaniem kroku 1 dobrze jest wykonać aplikację korygującą ustawienie palucha w płaszczyźnie poprzecznej.