Cel dotyczący doskonalenia analizy i terapii ruchu
Uraz sportowy najczęściej definiuje się jako nieszczęśliwe zdarzenie w trakcie uprawiania aktywności sportowej (amatorskiej lub zawodowej), którego konsekwencją jest natychmiastowy ból, dyskomfort i obniżenie lub utrata funkcji. Należy jednak pamiętać, że powtarzające się obciążenia treningowe często są przyczyną zespołów przeciążeniowych, których objawy nie mają określonego, ściśle zdefiniowanego w czasie początku. Ból i ograniczenie funkcji nasilają się stopniowo, podczas gdy sportowiec cały czas kontynuuje treningi i bierze udział w rywalizacji. Jednak w obu przypadkach (nagłej i odsuniętej w czasie przyczyny) ograniczenie funkcji organizmu w urazie sportowym jest spowodowane specyficznymi siłami działającymi na ciało podczas uprawiania aktywności sportowej.
Wśród przyczyn fizycznych najczęściej wymienia się wiek i płeć biologiczną, intensywność i rodzaj treningu, błędy zawodnika, na przykład niewłaściwie przeprowadzoną lub zaniechanie rozgrzewki, ale także wcześniej przebyte urazy i choroby, przeciążenia i aktualny poziom zmęczenia.
Przyczyny urazów sportowych można podzielić na przyczyny fizyczne, środowiskowe, społeczno-kulturowe i psychologiczne.
- Wśród przyczyn fizycznych najczęściej wymienia się wiek i płeć biologiczną, intensywność i rodziaj treningu, błędy zawodnika, na przykład niewłaściwie przeprowadzoną lub zaniechanie rozgrzewki, ale także wcześniej przbyte urazy i choroby, przeciążnia i aktualny poziom zmęczenia.
- Do przyczyn środowiskowych należą: uprawiana dyscyplina sportu, zły stan techniczny stadionu, sali gimnastycznej, sprzętu sportowego itp., ale także złe warunki atmosferyczne.
- Przyczynami społeczno-kulturowymi urazów sportowych mogą być nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów, ignorowanie bólu o mniejszej intensywności lub drobnych urazów z obawy, że szukanie pomocy z ich powodu będzie postrzegane jako oznaka słabości i wpłynie negatywnie na pozycję zawodnika w drużynie, presja ze strony kolegów z drużyny, trenera, rodziny lub kibiców, presja związana z grafikiem ważnych imprez sportowych i szansą, która “może się nie powtórzyć”, opinia najbliższego otoczenia, że ból w sporcie to norma i wystarczy zażyć środek przeciwbólowy.
- Psychologicznymi przyczynami urazów sportowych mogą być zaburzona samoocena, nadmierny optymizm lub pesymizm, niska odporność psychiczna, nadmierny perfekcjonizm, wysoki poziom lęku, impulsywność, nieprawidłowe umiejscowienie poczucia kontroli, nadmierne pragnienie rywalizacji i zwycięstwa.
Bez względu na to, co było przyczyną urazu, ma on negatywny wpływ na funkcjonowanie fizyczne zawodnika, a często także odbija się negatywnie na jego stanie psychicznym. Od momentu zaistnienia i zdiagnozowania urazu zawodnik potrzebuje wsparcia ze strony zespołu medycznego, psychologa sportowego, trenera i kolegów z drużyny, rodziny i przyjaciół. Do podstawowych zadań zespołu medycznego należą wyjaśnienie zawodnikowi, na czym polegał uraz i jak będzie przebiegało leczenie i rehabilitacja oraz motywowanie zawodnika do czynnego udziału w terapii. Bardzo ważne jest także dbanie o pozytywną relację z zawodnikiem i zachowanie szacunku dla jego celów sportowych, ale także ochrona przed zbyt szybkim powrotem do gry, na przykład pod presją trenera lub innych osób. Odpowiedzialność zespołu medycznego wyraża się w fachowości, wysokich kompetencjach, empatii i otwartości oraz umiejętności stworzenia optymalnych warunków do zdrowienia (czasami jest to wyciszenie zawodnika, zastosowanie technik treningu mentalnego a czasami zadbanie o możliwość bycia blisko drużyny, np. prowadzenie terapii w otoczeniu trenujących kolegów).
W tej lekcji dowiesz się, na czym polega proces podejmowania decyzji o powrocie do sportu, jakie są założenia strategii oceny ryzyka i tolerancji ryzyka (StARRT), jak przeprowadzić i zinterpretować liczne testy kliniczne pomagające podjąć decyzję o powrocie zawodnika do aktywności sportowej na przykładzie sportowca po rekonstrukcji ACL.
Dodatkowo dostępne w e-podręczniku: Epidemiologia urazów sportowych.
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!