WIDEO 14. Terapia skolioz – ćwiczenia

Głównym celem leczenia skoliozy powinno być zapobieganie postępowi deformacji kręgosłupa.

Ponadto kluczowe jest zminimalizowanie bólu i poprawa funkcji oddechowych. Podstawowe cele leczenia obejmują zmniejszenie asymetrycznego obciążenia kompresyjnego, zminimalizowanie nierównowagi mięśniowej, zapobieganie asymetrycznej rotacji podczas chodzenia, zwiększenie aktywnych sił derotacyjnych, które poprawiają funkcję płuc oraz poprawę równowagi poprzez zapewnienie możłiwie najbardziej prawidłowej postawy czynnej i biernej.

Metody wspomagające leczenie skoliozy obejmują:

• obserwację;
• korekcję zewnętrzną;
• korekcję bierną za pomocą gorsetów lub trakcji;
• korekcję kinetyczną za pomocą specjalnych ortez;
• ćwiczenia;
• metody specjalne fizjoterapii;
• zabieg chirurgiczny.

Międzynarodowe Towarzystwo Ortopedyczno-Rehabilitacyjne Leczenia Skoliozy (SOSORT) opublikowało zalecenia dotyczące leczenia skoliozy idiopatycznej. Zgodnie z tymi zaleceniami:

• pierwszy etap leczenia idiopatycznej skoliozy powinien obejmować indywidualnie dobrane dla danego typu skoliozy ćwiczenia, aby zapobiec postępowi deformacji;
• program ćwiczeń powinien być zgodny z zasadami korekcji trójpłaszczyznowej, edukacji w zakresie codziennych czynności, utrzymywania prawidłowej postawy i edukacji pacjenta;
• program ćwiczeń powinien być zaplanowany w oparciu o skuteczność wykazaną w publikacjach naukowych;
• wprowadzanie kolejnych ćwiczeń powinno być zaplanowane przez fizjoterapeutów przeszkolonych w tej dziedzinie;
• niezbędna jest dobra komunikacja w zespole terapeutycznym;
• ćwiczenia powinny być planowane indywidualnie dla każdego pacjenta;
• zalecana jest personalizacja ćwiczeń dla każdego pacjenta;
• aby uzyskać pomyślne wyniki, zaleca się regularne wykonywanie ćwiczeń.

Główne cele podstawowych ćwiczeń stosowanych w leczeniu skoliozy to:

• zapobieganie lub odwrócenie postępu skoliozy;
• zatrzymanie deformacji kręgosłupa i klatki piersiowej w dłuższej perspektywie;
• zapobieganie dysfunkcji układu oddechowego;
• leczenie zespołów bólowych kręgosłupa;
• osiągnięcie korekcji estetycznej i korekcji postawy.

Podstawowe ćwiczenia można podzielić w następujący sposób:

• ćwiczenia kształtujące postawę ciała;
• ćwiczenia poprawiające elastyczność mięśni;
• ćwiczenia oddechowe;
• ćwiczenia rozciągająceskrócone tkanki;
• ćwiczenia wzmacniające.

Oprócz tych podstawowych ćwiczeń, trójwymiarowe programy ćwiczeń specyficzne dla skoliozy, akceptowane przez SOSORT ze względu na ich udowodnioną skuteczność, obejmują:

• Podejście Lyon (Francja)
• Podejście Schroth (Niemcy)
• Naukowe podejście do ćwiczeń w skoliozie (SEAS) (Włochy)
• Szkoła fizjoterapii skoliozy w Barcelonie (BSPTS) (Hiszpania)
• Metoda Dobomed (Polska)
• Metoda przesunięcia bocznego (Wielka Brytania)
• Funkcjonalne indywidualne leczenie skoliozy (FITS) (Polska)